Plan-S Mühendislik ve Teknolojiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özdemir Gümüşay, Temmuz 2021'de kurulan firmanın bugüne kadar 4 farklı görev amacına sahip 5 uyduyu yörüngesine gönderdiğini söyledi.

Bugüne kadar yörüngesine gönderilen uyduların temel amacının uydu alt sistemlerini geliştirmek, bunlara uçuş tarihçesi kazandırmak ve verilecek IoT ve yer gözlem hizmetleri için temel teknolojileri test etmek olduğunu vurgulayan Gümüşay, ilk uyduyu 2022 yılında gönderdiklerini ve burada birçok şeyi öğrenip, tecrübe ettiklerini ifade etti. 

Daha sonra gönderdikleri 4 uyduyla kendi geliştirdikleri birçok alt sistemi doğrulama, bunları yörüngede test etme fırsatı bulduklarını anlatan Gümüşay, şöyle konuştu:

"Bugün geldiğimiz durum itibarıyla hizmet vermeye hazırız. Hizmet vereceğimiz uyduları fırlatmak üzereyiz. Bugüne kadarki 5 uydu bunların hazırlığını ve bunların teknoloji doğrulamalarını yapmak için bir zemin oluşturdu.

Bizim için çok heyecanlı bir süreç. Neredeyse 2,5 yıldır hayalini kurduğumuz, gece rüyalarımıza giren şey gerçek oluyor. IoT uydularımızı, hizmet vereceğimiz uyduları yörüngeye gönderiyoruz. Zorlu bir süreç geçti, yorulduk, bir yandan da keyifliydi. Her şey yolunda giderse temmuz ayında bu uydular yörüngesine gidecekler. Şu ana kadar bütün geliştirme, doğrulama, üretim, entegrasyon aşamaları tamamlandı.

Uydular fırlatmak için hazır hale geldiler. Önümüzdeki hafta fırlatmak için Vandenberg Uzay Üssü'ne doğru yola çıkacaklar. SpaceX Falcon-9 roketi ile gönderilecekler. Sonrasında hızlı bir devreye alma ve test süreci olacak. Temmuzda gönderiyoruz, yaklaşık 2 aylık bir süreç içerisinde de uydular devreye alınacak, testleri yapılacak ve her şey yolunda giderse eylül ayı itibarıyla da bu uydularla IoT haberleşme servislerine başlamayı hedefliyoruz."

100'den fazla uyduyla bir takım uydu oluşacak

Bu takım uydu projesinde 100'den fazla uydunun yer alacağını bildiren Gümüşay, dünyanın herhangi bir yerine çok düşük gecikmeyle haberleşme hizmeti sunmayı hedeflediklerini söyledi.

Hızla çalışmaya ve uydu fırlatmaya devam edeceklerini vurgulayan Özdemir Gümüşay, bu uydularla birlikte 12 uyduluk fırlatma sözleşmesini imzaladıklarını ifade etti.

2025, 2026 ve 2027 yıllarındaki fırlatmalara ilişkin sözleşmelerin de imzalanmak üzere olduğunu belirten Gümüşay, "Bu 4 uydunun ardından ekim ayında 4, akabinde 4, sonra 8-8, 16-16 uydu gönderilmesi planlanıyor. Çok kısa süre içerisinde yörüngede 100'den fazla uyduyla bu hizmetleri vermeyi, yaygınlaştırmayı amaçlıyoruz. Sadece uydu yapmakla kalmıyor, yer tarafında da bu uydularla haberleşecek cihazların tasarlanması, yaygınlaştırılması gibi bizi bekleyen heyecanlı, keyifli konular var. Bunlar için de çalışmalarımız hızla sürüyor." dedi.

Birçok problem uzaydan çözülecek

Plan-S Genel Müdürü Tugay Güzel de 5 test uydusu ile uzaydan hizmet verebilecekleri yöntemlere ilişkin çalışmalar yaptıklarını, bu doğrultuda da yer yüzünde hizmet verebilecekleri çok sektör olduğunu belirtti.

Uyduların bütün alt birimleri de kendilerinin yaptığını vurgulayan Güzel, bu süreçte uydular devreye girdiğinde yerde hizmet verecek milyonlarca cihazın altyapısını hazırladıklarını belirtti.

5 uyduyla enerji, tarım, lojistik sektöründe farklı denemeler yaptıklarını, uydularla cihazları nasıl takip edeceklerini, verileri nasıl alacaklarını, bağlantıyı nasıl sağlayacaklarını test ettiklerini anlatan Güzel, bu sayede bu teknolojinin önündeki en önemli problemlerden biri olan bağlantıyı tam olarak sağlayamamanın önüne geçtikleri dile getirdi. Güzel, "Biz bu uydularla, bu problemi çok geniş bir ölçekte çözmeyi ve milyonlarca cihaza aynı anda bağlantı sağlayarak makinelerin birbirleriyle haberleşmesini, bu sayede de dünyadaki birçok problemi uzaydan çözmeyi hedefledik." diye konuştu.

Takım uydularla IoT haberleşme hizmeti sunumunun dünya için de çok yeni olduğunu ve bu hizmeti verebilen 3-4 firma bulunduğunu vurgulayan Güzel, "Çok basit bir anlatımla dünyada 5G'yi yapacaktık, 6G'yi uzaydan yapacağız. Bütün yatırımlarımız da bunun içindi. Bunun başlangıç noktası nesnelerin interneti cihazlarının birbirleriyle bağlantılarını sağlamak. Bugüne kadar rekor düzeyde hızlı bir iş çıkardık. 2-2,5 yılda 5 tane uydu gönderdik. Şimdi 4 uyduyu bir arada gönderiyoruz. 5 uyduyla hedefimiz binlerce cihazı bağlayabilmekti. Takım uydularla milyonlarca hatta 2 senenin sonunda milyarlarca cihaza çıkabilir bir altyapımız, aslında üst yapımız olacak uzayda." değerlendirmesinde bulundu.

Birçok sektör için erişim sorunu ortadan kalkacak

Uzayı bir çözüm olarak kullanan sektör sayısının bu teknolojiye erişimin kısıtlı olması nedeniyle sınırlı düzeyde kaldığına değinen Güzel, takım uydularla bu teknolojiyi çok farklı sektörler için erişilebilir hale getirdiklerini söyledi.

Enerji ve su sayaçlarının bu şekilde uzaktan okunabileceğini, lojistik firmalarının deniz ya da şehirler arasındaki unsurlarla kesintisiz bağlantı kurabileceğini, tarım alanlarının farklı boyutlarıyla izlenebileceğini anlatan Güzel, bu sayede erişilemeyen tüm alanlara erişimin sağlanacağını, erişimin olduğu alanlarda da bir yedek erişim hizmeti sunulacağını kaydetti.

Dünyada 21,6 milyar IoT cihazının bulunduğunun tahmin edildiğine ve bu sayının 2030'da 35 milyara çıkmasının beklendiğine işaret eden Güzel, uyduları gönderdiklerinden kısa bir süre sonra kullanıcılara hizmet verebilir olacaklarını belirtti.

Bir uydunun 20 dakika kadar Türkiye'nin üzerinde kaldığını ve kalan süreyi dünyanın çeşitli ülkelerinde geçirdiğini dile getiren Güzel, aynı hizmet ve kaliteyi dünyanın herhangi bir noktasında sunabileceklerini aktardı.

Güzel, enerji, lojistik ve tarımın yanında inşaat sektöründeki makinaların takibi ve güvenliği için de bu teknolojinin önemli bir fırsat sunacağını söyledi.